تاثیر آموزش ایمن‌سازی روانی بر واکنش‌های هیجانی و قابلیت اجتماعی دانش‌آموزان با کم‌توانی ذهنی

زمینه و هدف: بیشتر دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی، قابلیت اجتماعی مطلوبی ندارند و قابلیت اجتماعی نامناسب این افراد منجر به مشکلات روان‌شناختی در زندگی آنها می‌شود، در حالی ‌که آموزش ایمن‌سازی روانی با نتایج مطلوبی همراه است. هدف این پژوهش بررسی تأثیر آموزش ایمن‌سازی روانی بر واکنش‌های هیجانی و قابلیت اجتماعی دانش‌آموزان با کم‌توانی ذهنی بود. روش‌: پژوهش حاضر، یک مطالعه نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و گروه گواه بود. جامعه آماری را دانش‌آموزان پسر کم‌توان ذهنی 15 تا 18 ساله شهرستان‌های تهران در سال تحصیلی 1396-1395 تشکیل دادند. شرکت‌کنندگان شامل 32 دانش‌آموز کم‌توان ذهنی بود که از مدارس نوراسلام ورامین و طاهر شهر ری به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. آزمودنی‌ها به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایدهی شدند (16 نفر در هر گروه). گروه آزمایش، برنامه ایمن‌سازی روانی را در 10 جلسه 50 دقیقه­ای دریافت کردند در حالی که گروه گواه این مداخله را دریافت نکرد. ابزارهای‌ استفاده شده، مقیاس افسردگی، اضطراب و تنیدگی (لاویباند، 1995) و پرسشنامه قابلیت اجتماعی (فلنر، لیس و فیلیپس، 1990) بود. داده‌ها با آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیری تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که در پس از مداخله، میانگین نمرات افسردگی، اضطراب، و تنیدگی گروه آزمایش به طور معناداری کمتر از گروه گواه بود (0/001P<). همچنین میانگین نمرات قابلیت اجتماعی گروه آزمایش به طور معناداری بیشتر از گروه گواه بود (0/001P<). نتیجه‌گیری: برنامه ایمن‌سازی روانی به بهزیستی فردی و تجربه‌های عاطفی شخصی وابسته است و بر فرایندهای شناختی و همچنین روابط اجتماعی تاثیر می‌گذارد؛ بنابراین به نظر می‌رسد که آموزش این برنامه‌ نقش مهمی در بهبود واکنش‌های هیجانی و قابلیت اجتماعی دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی داشته باشد.